Tokat, Türk Tayyare Cemiyeti’ne 4 uçak bağışlamıştı

Hüseyin Kömür  BHA/TOKAT

Tokatlılar Tokat Tayyaresi, Erbaalılar 1927’de 1012 numaralı savaş uçağı Erbaa Tayyaresini, Zileliler 1935 yılında Çekoslovakya’ dan aldıkları Letov S16 tipi 79 numaralı savaş uçağı Zile Tayyaresini, Niksarlılar 30 Ağustos 1931 tarihinde aldıkları Niksar Tayyaresini Milli Tayyare Cemiyetine yani Türk Hava Kuvvetlerine bağış yapmışlardı.

Kısa sürede yüzlerce uçak edinilmesi sağlanmıştı

Kurtuluş savaşının yoksul bıraktığı Türkiye Cumhuriyeti tüm imkansızlara rağmen 1925 yılında kurulan ve Atatürk’ün “İstikbal Göklerdedir” ifadesiyle vücut bulan Türk Tayyare Cemiyeti yani Türk Hava Kurumu ile hava kuvvetlerinin kısa sürede yüzlerce uçak edinmesini sağlayacak bir kampanya başlatmıştı.

Hava gücünü kuvvetlendirme kampanyası başlatılmıştı

“Hava Gücünü Kuvvetlendirme” kampanyasına Anadolu halkı yoğun ilgi göstermişti. Tokat o dönemde elini taşın altına koyan ulusumuzun şehirlerinden biri olmayı başarmıştı. Tokat, Erbaa, Zile ve Niksar’dan Milli Tayyare Cemiyeti’ne 4 adet ilçelerinin ismi verilen uçaklar hediye edilmişti. Kampanyaya 1925-1935 yılları arasında tam 50 milyon TL bağışta bulunduğu bilgiler arasında yer alıyor.

İsim konma törenleri yapıldı

Cumhuriyetin ilk yıllarında halkın yaptığı bu fedakarlığı yaşatmak için her bir uçağa alınmasına katkıda bulunan il ve ilçelerin isimleri başlangıçta eski yazıyla, Harf Devrimi’nden sonra da yeni harflerle Cumhuriyet ve Zafer bayramlarında “İsim Konma Töreni” adıyla düzenlenen törenlerle verildi.

Kampanya’ya birçok il destek vermişti

Kampanyaya ilerleyen yıllarda İzmir 9, Manisa 6, Adana, Ödemiş, Trabzon, Edremit, İstanbul, Samsun 4’er, Bartın, Konya, Ereğli, Akhisar, Zonguldak, Fatsa, İnegöl, Giresun, Sürmene, Uşak, Bursa 3’er,Ankara, Muğla, Burdur, Çine, Milas, Sındırgı, Kemalpaşa, Eskişehir, Orhaneli, Bakırköy, Pınarbaşı, Çarşamba, Balıkesir, Menemen, Torbalı, Görele, Beşiktaş, Ayancık, Edirne, Keşan, Afyon, Geyve, Düzce ve Bafra 2’şer, Tokat, Erbaa, Niksar ve Zile uçakla katıldı.

Tokat’tan hava gücünü kuvvetlendirmeye büyük destek

Kampanyaya Tokat, Erbaa, Niksar ve Zile uçakla katıldı. 1927 yılında Erbaa Belediye Başkanı Sururi SAY öncülüğünde önemli bir bölümü zengin tütün tüccarlarının desteği ile toplanan yardımlarla alınan 1012 numaralı uçağı Türk Hava Kurumuna hediye edildi, uçağa ” Erbaa Tayyaresi” ismi verildi. Uçak, 1929 yılında Erbaa harmanlar mevkisine indirilerek sergilendi. Bugün Erbaa Kent Müzesi duvarında fotoğrafı sergilenen uçak, Erbaa’nın gurur kaynakları arasında yerini almıştır.

Tokat teyyaresi Kozova Üçtepeler mevkine iniş yapmıştı

Kampanya destek olan Niksarlılar topladıkları paralar ile 30 Ağustos 1931 tarihinde aldıkları uçağı Türk Hava Kurumuna bağışladılar, uçağa ” Niksar Tayyaresi” adı verildi. Tokatlılar da bu seferberliği destek olmuş, toplanan yardımlarla alınan uçak, “Tokat Tayyaresi” adıyla Ankara açıldıktan sonra Kazova Üçtepeler mevkine iniş yapmıştır. 1935 yılında Zileliler kendi aralarında topladıkları para ile Çekoslovakya’dan T16 tipi savaş uçağı alarak, Türk Hava Kurumuna bağışlanan uçağa ” Zile Tayyaresi” adı verildi.